Otomasyon Sektörünün Geleceği HMI Sistemler

 Otomasyon ile uzaktan yakından ilgisi olan herkes için önemli bir konu: HMI Sistemleri. Açılımı "Human- Machine Interface, İnsan-Makine Arayüzü" olan HMI, bilinen diğer ismiyle operatör panelleri, otomasyon alanında büyük bir yere sahip. İnsan ve makine kavramlarını bir araya getirmeyi sağlayan en yenilikçi platform. Günümüzde oldukça revaçta olan bu sistemleri gelin yazımızda daha yakından tanıyalım.

HMI Sistemler Nedir?

 Teknolojinin ilerlemesi ile otomasyon sektörü daha çok değer kazanmakta ve teknolojiye yetişmek adına daha fazla yenilik üretmeye çalışmaktadır. HMI Sistemler de bu üretim aşamalarının temelidir. Açılımı “Human-Machine Interface” olarak bilinen HMI terimi, “İnsan-Makine Arayüzü” anlamına gelen, “dokunmatik panel”, “touch panel”, “operatör panel” gibi isimler ile "Endüstriyel Otomasyon" sektörünün gözdesi olmuştur. Sektörde en çok, PLC (Programmable Logic controller, Programlanabilir Kontrol Cihazı) sistemler kullanılarak gerçekleştirilmiş otomasyon sistemi ile kullanıcı arasında etkileşim sağlayan ünite olarak bilinmektedir. Kısaca sektörün geleceği, HMI teknolojisinin elinde diyebiliriz.

 HMI, kullanıcının makine ve üretim tesisleri ile iletişim kurmasına olanak sağlayan bir cihaz veya yazılım bütünü olarak da adlandırılabilir. Peki bunları nasıl yapıyor? Erişilebilir bir bilgi içerisinde karmaşık olan verileri çevirerek, operatör üretim sürecini kontrol etmektedir. Temel görevini daha açık bir şekilde ifade edecek olursak; operatörden aldığı emirleri otomasyon sistemine iletir, otomasyon sisteminden aldığı proses verilerini de ekranında görüntüler. Otomasyon sisteminin ölçeğine göre veriler birkaç sayfada gösterilebileceği gibi, onlarca ana ve alt sayfadan oluşan karmaşık bir yapı da görülebilir. HMI, bütün bu olayları gerçekleştirebilecek donanıma sahiptir.

Geçmişten Geleceğe HMI Sistemleri

 
 HMI Sistemleri insanlık ile nasıl buluştu sorusunun cevabı için çok uzaklara gitmemize gerek yok. 2000 li yılların popüler teknolojisi haline gelen bu sistem, bir buton ile geliştirildi. Kendisine ışık eklendi ve hemen ardından ışıklı butonlar geldi. Elektronik paneller içeren kablolu cihazların ortaya çıkması ile daha da gelişti. Kişisel bilgisayarların ve yazılım programlarının da çıkış zamanı gelince bir kaç yıl içerisinde, İnsan-Makine Arayüzleri dünyasında büyük bir çığır açıldı. Bu sistemler sınırsız bir potansiyele sahiptir. Peki bu sınırsız potansiyel ile neler yapılabilir?

SCADA NEDİR?

 En önemli iki aşamasından biri olan yazılım. Daha önceden opsiyon varsayılan araçların (dokunmatik ekran veya renkli ekran vb.), bugün ileri seviyede standartlaştırmaya dahil edildiğine şahit olmaktayız. Şirketler yazılım ve SCADA açısından rekabet etme durumuna gelmişlerdir. Yeni fiziksel teknolojiler ile yapılan üretimler, teknolojik cihazlar ile ortak kullanım eğilimini ortaya çıkarmaktadır. Bu son nesil HMI’ların gözdesi haline gelmiştir. Bu sayede, HMI ürünlerinin, insanların akıllı telefonlar ve tabletleri ile benzer platformlar üzerinde kolay kullanımlı ve kullanıcı dostu olmasını sağlanmaktadır.

HMI Paneller

 
HMI Sistemleri'ni genel bir kavram olarak ele aldık. Sistemi oluşturan temel araçlar ise HMI Paneller. Bu paneller içeriğinde neleri barındırıyor? Temelde, HMI cihazı görselleştirme ve uygulama kontrolünü sağlar. Böylece I/O, SoftPLC CoDeSys’deki veya EtherCAT ve (embedded “gömülü” sistemler daha tercih edilir). HMI Paneller üzerinde bir işletim sistemi çalıştıran mikrobilgisayarlar olarak geliştirilmiştir. Genel olarak işletim sistemleri kullanıcıya kapalıdır ve kendilerine özel editörler yardımı ile programlanırlar. Bununla birlikte endüstriyel bilgisayar olarak da anılan Windows, Linux vb. işletim sistemine sahip güçlü sistemler de kullanılabilmektedir. Panel ve PLC arasındaki haberleşme için RS232, RS485 veya Ethernet bağlantısı kullanılabilmektedir. Her marka kendi ürünlerinde bir veya daha fazla sayıda bağlantı türünü desteklemektedir. Genellikle HMI paneller farklı markalara ait PLC’ler ile de haberleşebilirler. Bu işlem için cihaz üretici tarafından belirtildiği şekilde konfigüre edilmelidir.